კალმით გამრავლება

ახალი მცენარის მიღება შეიძლება სწრაფად და იაფად, თუ ზრდასრული მცენარეებიდან ავიღებთ ე.წ. კალმებს. ყველა ახალი მცენარე გენეტიკურად მშობლიური მცენარის იდენტური იქნება, ანუ ზუსტად ისეთივე ნიშნები ექნება.

თბილ და ტენიან გარემოში კალმები ძალიან სწრაფად ივითარებენ ფესვებს.

ხელოვნური გადარჩევა

მცენარეთა და ცხოველთა ახალი ნაირსახეობების მიღება შეიძლება ხელოვნური გადარჩევით.

ფერმერები და მემცენარეები შეარჩევენ სასურველი ნიშნების მქონე ინდივიდებს და შეაჯვარებენ.

მცენარეთა შერჩევა შემდეგი ნიშნების მიხედვით ხდება:

• სუნით ან გემოთი
• გარეგნობით
• დაავადებების მიმართ მდგრადობით
• ზომით

მწარმოებელ ცხოველთა შეჩევა შემდეგი ნიშნების მიხედვით ხდება:

• ხორცის გემოთი
• სხეულის ზომით
• ზრდის ტემპით
• რძის პროდუცირების უნარით
• გარეგნობით
  

პირველი თაობის ინდივიდებს, რომლებიც სასურველ ნიშნებს ატარებენ, ერთმანეთთან აჯვარებენ და ამ შერჩევა–შეჯვარების პროცედურას მანამდე აგრძელებენ, სანამ არ მიიღებენ თაობას, რომლის ყველა წარმომადგენელს ექნება სასურველი ნიშნები. სელექციური შეჯვარების ეს პროცესი ზოგჯერ წლობით გრძელდება და საბოლოოდ მიიღება ახალი ნაირსახეობა.

• ახალი ნაირსახეობის მიღებას დიდი დრო სჭირდება
• პოპულაციაში მცირდება სხვადასხვა ალელების რაოდენობა
• კლონირებაც (მათ შორის, კალმით გამრავლებაც) იწვევს სხვადასხვა ალელების რაოდენობის შემცირებას პოპულაციაში
• მომავალში, სავარაუდოდ, უფრო გართულდება ახალი ნაირსახეობების წარმოება
• ამან შეიძლება ნაკლებად სიცოცხლისუნარიანი გახადოს ნაირსახეობები/ჯიშები, თუკი ისინი ვერ "მოერგებიან" ცვალებად გარემო პირობებს. მაგალითად, რომელიმე დაავადებამ შეიძლება სულ ერთიანად ამოწყვიტოს ისინი იდენტურობის გამო.

კლონირების მეთოდები

მცენარის ქსოვილური კულტურები
ჯანსაღი, სასურველი ნიშნების მქონე მცენარიდან იღებენ უჯრედების მცირერიცხოვან ჯგუფს და გამოზრდიან სტერილურ, აგარიან არეზე
აგარი შეიცავს მცენარის ზრდისათვის აუცილებელ ყველა საკვებ ნივთიერებას და ჰორმონებს.

მიტოზური დაყოფით მიიღება იდენტურ უჯრედთა კლასტერები (გროვები). 

მათ დააცალკევებენ და მათგან მრავალ ახალ მცენარეს გამოზრდიან, რომლებიც ერთმანეთის იდენტური კლონები იქნებიან.

ცხოველური ემბრიონის ტრანსპლანტები
კვერცხუჯრედის განაყოფიერება შესაძლებელია მოხდეს პეტრის ჯამზე. განაყოფიერებული კვერცხუჯრედი შემდეგ იყოფა და უჯრედების ბურთულას – ემბრიონს წარმოქმნის.

თუკი ამ უჯრედებს მანამდე დააცალკევებენ , ვიდრე ისინი სპეციალიზაციას დაიწყებდნენ და მოახდენენ მათ ტრანსპლანტაციას დედისეულ ორგანიზმში, თითოეულიდან ახალი ორგანიზმი განვითარდება, რომელიც ყველა დანარჩენის იდენტური იქნება.

ამ მიზნით სხვა მეთოდებიც გამოიყენება.

გენეტიკური ინჟინერია

გენეტიკური ინჟინერია მოიცავს შემდეგ ეტაპებს: სპეციფიკური გენის იდენტიფიკაციას ქრომოსომაში, მის ამოჭრას ფერმენტებით და სხვა ორგანიზმში გადანერგვას სასარგებლო პროდუქტების საწარმოებლად.

აღნიშნული მეთოდით უკვე ახდენენ ადამიანის გენების ინსერციას ბაქტერიებში ადამიანის ინსულინის (დიაბეტის სამკურნალო პრეპარატის) და ადამიანის ზრდის ჰორმონის (ბავშვებში ზრდის შეფერხების სამკურნალოდ) წარმოების მიზნით.

ამ მეთოდით აწარმოებენ სხვა წამლებსაც, კერძოდ, ვაქცინებს და ანტიბიოტიკებს.

როდესაც სურთ დიდი ოდენობით წამლების წარმოება, ახდენენ გენეტიკური ინჟინერიის გზით მიღებული ბაქტერიების მასშტაბურ კულტივირებას.

შესაძლებელია გენების გადანერგვა ცხოველურ ემბრიონებში, რათა მათ მწარმოებლისთვის სასურველი ნიშნები განივითარონ. მაგალითად, ცხვრებს და ძროხებს შეუძლიათ ჰორმონებით ან წამლებით გამდიდრებული რძე გამოიმუშაონ.

დიდი დრო არ გვაშორებს იმ პერიოდთან, როცა შესაძლებელი იქნება ზოგიერთი მემკვიდრული დაავადების განკურნება დეფექტური გენების ახალი, ჯანსაღი გენებით ჩანაცვლების გზით.