გამოსახულება

გამოსახულება შედგება სიმბოლოთა ჯგუფებისგან, რომლებიც ერთმანეთთან დაკავშირებულია + ან – ნიშნით.

3p + 2t გამოსახულებაა.

3p და 2t ამ გამოსახულების წევრებია .

მსგავსი წევრები ერთნაირი ასოებისგან შედგება.

 

შეკრება და გამოკლება

გამოსახულების გამარტივება მხოლოდ მსგავსი წევრების შეკრება–გამოკლებით შეიძლება.

დააკვირდით როგორ ხდება ქვემოთ მოყვანილი რამოდენიმე გამოსახულების გამარტივება:

t + t + t = 3t
3t – t = 2t
4p + 3p = 7p
pq + pq = 2pq
q² +q² = 2q²

აქ ნაჩვენები თითოეული გამოსახულება შეიცავს მსგავ წევრებს. ამიტომ ისინი ადვილად მარტივდება. (შენიშვნა: მსგავს წევრებში შემავალი ხარისხები უნდა ემთხვეოდეს).

ქვემოთ მოყვანილი არცერთი გამოსახულება არ შეიცავს მსგავს წევრებს. შესაბამისად, მათი შემდგომი გამარტივება შეუძლებელია.

3y + 2t = 3y + 2t
4y + 3 = 4y +3
y² + y³ = y² +y³
5x – 3y = 5x – 3y

განვიხილოთ უფრო რთული შემთხვევები.

მაგალითი 1: გაამარიტივეთ 3t + 4p + 2t - 3p

3t + 2t = 5t (შენიშვნა: თითოეული წევრის წინ მდგომი ნიშანი მისი განუყოფელი ნაწილია)

4p – 3p = p

მაშასადამე, 3t + 4p + 2t – 3p = 5t + p


მაგალითი 2: გაამარტივეთ 5y + 6x – 3y – 8x

5y – 3y = 2y

6x – 8x = –2x

მაშასადამე, 5y + 6x – 3y – 8x = 2y – 2x

 

ბ. განსხვავებული წევრები

დააკვირდით ქვემოთ მოყვანილ ნიმუშებს:

p x q = pq  (შენიშვნა: გამრავლების ნიშანი შეგვიძლია არ დავწეროთ).

3p x 2q = 6pq (გადაამრავლეთ კოეფიციენტები და შემდეგ ასოები.)

p² x q³ = p² q³

5 x q = 5q


გამრავლების წესები

წესი 1: მსგავსი წევრების ხარისხები იკრიბება.

წესი 2: განსხვავებული წევრების კოეფიციენტები მრავლდება ერთმნეთზე..